Tuza tolerant kabak anaçlarının hipokotil özellikleri ve hıyarla aşı uyuşum durumlarının belirlenmesi

Abstract

Aşılı fide, dünyanın birçok ülkesinde sebze yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Aşılı karpuz, kavun ve hıyar yetiştiriciliğinde; tuzluluk problemi olan arazilerde kestane kabağı ve bal kabaklarının, anaç olarak kullanımı önerilmektedir. Bu çalışmada, tuza tolerant olarak belirlenen ümitvar kestane kabağı ve bal kabağı anaçlarının hipokotil özellikleri ve hıyar ile aşı başarı oranları incelenmiştir. Gordion hıyar çeşidi, kalem olarak kullanılmıştır. Genotipler arasında en uzun hipokotil boyu G14 anacında 29.15 mm ve en kısa ise G40 anacında 15.15 mm olarak ölçülmüştür. Hipokotil kalınlığı, en fazla G40 (4.81 mm) genotipinde belirlenmiştir. Aşı başarı oranları, anaçlara göre %50-87 arasında değişim göstermiştir. Başarı oranı en yüksek olan anaç genotipler sırasıyla G31 bal kabağı anacı (%87) ve G15 türler arası melez anacı (%70) olarak belirlenmiştir. Aşılı hıyar fidelerinin, aşısız bitkilere göre daha fazla vejetatif büyüme gösterdiği saptanmıştır. Yapmış olduğumuz bu çalışma sonucunda, G31 ve G15 kabak anaç çeşit adaylarının tuza tolerant ilk yerli hıyar anaçları olma yönünde ümitvar oldukları bulunmuştur. Tuza tolerant olarak belirlenen bu anaçlar, önümüzdeki dönemde ticari aşılı hıyar fidesi üretiminde kullanılabilecektir.

Grafted seedlings recently are being used widely for vegetable grown in many countries of the world. Winter squash and pumpkins were recommended for use of rootstocks for the grafted watermelon, melon and cucumber growing in the saline soils. In this study, the promising salt tolerant winter squash and pumpkin rootstock lines were used and grafting compatibility, survival rates for grafted cucumber seedling was evaluated. Gordion cv. (cucumber) was used as a scion. In this study, hypocotyls traits and grafting success ratios were also determined. The longest hypocotyl (29.15 mm) was recorded in G14 rootstock while G40 had the shortest (15.15 mm). The highest hypocotyl diameter (4.81 mm) was determined in G40 genotype. Grafting success of these rootstocks were found between 50.0-87.0%. It was determined that the grafting success of G31 (87%) pumpkin genotypes, G15 (70%) interspecific genotypes with Gordion cucumber cultivar was the highest. The grafted cucumber genotypes gave the highest vegetative growth compared to ungrafted control seedlings. To conclude, G31 and G15 rootstock candidates were found to be the first local salt-tolerant rootstocks for cucumber breeding studies. These findings showed that selected promising salt tolerant rootstock genotypes will be used for commercial grafted cucumber seedling production in near future.