Bireysel emeklilik aracılığı ve vergi kanunları karşısındaki durumu

Abstract

Bireysel emeklilik sigortası yaşlılık riskini bertaraf etmek üzere bireysel emeklilik şirketlerince emeklilere sağlanan özel bir himayedir. Bireysel emeklilik şirketleri bu sigorta türünün tanıtımı, pazarlanması yahut satışı konusundaki ihtiyacını, uzman meslek erbaplarını istihdam etmek suretiyle giderir. Burada belirtilen uzman meslek erbabı, Emeklilik Gözetim Merkezi Anonim Şirketi’nce yetkilendirilmiş bireysel emeklilik aracılarıdır. Bireysel emeklilik aracılığı mesleğinin kendine özgü bir yapısı bulunmaktadır ve diğer aracılık mesleklerinden ayrılmaktadır. Yeterliliği sınanmış gerçek kişilerce yürütülen meslek kolu, kurumsal bir çatı altında, emeklilik şirketleri ile çağrı merkezleri, acente ve bankalarda icra edilebilir. Bu çalışmayla bir işverene tabi ve ona bağlı olarak çalışan bireysel emeklilik aracılarının vergi kanunları karşısındaki durumlarına açıklık getirilmiştir. Gerçek kişi bireysel emeklilik aracılarının elde ettikleri ücretler Gelir Vergisi Kanunu’nun genel hükümlerine göre vergilendirilir. Ayrıca aracılık hizmetini şirketle acentelik sözleşmesi akdetmek suretiyle ifa eden acente yahut bankaların aracılıktan elde ettikleri gelirlerin vergi kanunları karşısındaki durumu ele alınmıştır. Bireysel emeklilik aracılarının istihdam edildiği kurumlar, hangi ticaret unvanı altında kurulduklarına bağlı olarak ya Gelir Vergisi Kanunu ya da Kurumlar Vergisi Kanunu’nun genel hükümlerine tabidirler. Bu çalışmada, ilgili kanun hükümleri lafzi yöntemle yorumlanmış ve sistematik literatür tarama yöntemi kullanılmıştır.

Individual pension insurance is an exclusive patronage given to the retirees by the individual pension companies in order to eliminate the risk of elderliness. Individual pension companies meet the need of advertising, marketing or selling this type of insurance through employing profession experts. The term profession expert refers to the individual pension intermediaries licensed by Retirement Monitoring Centre Incorporated Company. The profession of individual pension intermediary has a unique structure and differs from other type of intermediarinesses. The profession of individual pension intermediary which is professed by qualified natural persons can be performed under an institutional unit, at individual pension companies, call centres, agencies or banks. This study clarifies the position of intermediaries considering the tax law, who work for an employer or profess the intermediation activities through concluding an agency contract with the company. The wage that natural person individual pension intermediaries gain is evaluated according to the blanket clause of Income Tax Law. Besides, the study also evaluates the position of incomes gained by agencies or banks, which have a contract with the company, via intermediation activities in terms of tax law. The institutions, where individual pension intermediaries are employed, are subject to either the blanket clauses of Income Tax Law or Corporate Tax Law. In this respect, this qualitative study which adopts systematic literature review method aims to discuss the related issues and interpret the related acts of law through grammatical interpretation.