Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü

Abstract

In today’s competitive environment firms that have to use their resources optimally, should regularly carry out perfor- mance measurement in order to see the degree of achieving their goals. A strategic performance measurement neces- sitates inter-comparison of the firms operating in the same industry. Accordingly, the aim of this study is to conduct the performance measurement of 10 logistics firms taking place among the best 500 firms the Journal of FORTUNE Turkey explained for the year 2011 via Multi-Criteria Decision Mak- ing (MCDM) techniques. In the first stage of the three-stage study, the weights of the criteria that were determined consid- ering the literature and data availability calculated using the CRITIC (Criteria Importance Through Intercritera Correlation) method, an objective MCDM technique. In the second stage, by performing SAW (Simple Additive Weighting), TOPSIS (The Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) and VIKOR (VlseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Re- senje) methods with the help of the weights obtained, firms are ranked with respect to their performances. In the third stage, a combined ranking is obtained by utilizing the three rankings of the mentioned methods via the Borda Count method, a data fusion technique. As a result of the application, it is revealed that the combined method used in the study is a convenient method for performance measurement and yields satisfactory results. Another study applying the integrated method used in this study is not met in the literature.

Günümüz yoğun rekabet ortamında kaynaklarını optimal şekilde kullanmak zorunda olan işletmeler belirledikleri hedeflere ulaşma derecelerini görebilmek için düzenli olarak performans ölçümü yapmalıdır. Stratejik bir performans ölçümü ise aynı endüstri dalında faaliyet gösteren işletmelerin birbirleriyle karşılaştırılmasını gerektirir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, literatürde yaygın olarak kullanılan Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) teknikleri yardımıyla 2011 yılı için “FORTUNE Türkiye” dergisinin açıkladığı ilk 500 firma listesinde yer alan 10 lojistik firmasının performans ölçümünü gerçekleştirmektir. Üç aşamada gerçekleştirilen uygulamanın ilk aşamasında literatür ve veri elverişliliği dikkate alınarak belirlenen değerlendirme kriterlerinin önem ağırlıkları objektif bir ÇKKV tekniği olan CRITIC (Criteria Importance Through Intercritera Correlation) yöntemiyle hesaplanmıştır. Elde edilen ağırlıklar yardımıyla ikinci aşamada SAW (Simple Additive Weighting), TOPSIS (The Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) ve VIKOR (VlseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje) yöntemleri kullanılarak firmalar performanslarına göre sıralanmıştır. Üçüncü aşamada ise bir veri birleştirme (data fusion) tekniği olan Borda Sayım (Borda Count) yöntemiyle söz konusu üç yöntemle elde edilen sıralamalardan yararlanılarak bütünleşik tek bir sıralama elde edilmiştir. Uygulama sonucunda çalışmada kullanılan bütünleşik modelin performans ölçümü amacıyla kullanılabilecek uygun bir yöntem olduğu ve uygulayıcılara tatminkâr sonuçlar verdiği ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada kullanılan bütünleşik yöntemle ilgili literatürde başka bir çalışmaya rastlanmamıştır.