Miras hukukunda denkleştirme davası
Künye
Ak Çelik, H. (2022). Miras hukukunda denkleştirme davası. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(44), 724-755. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1118185Özet
Mirasta denkleştirme, mirasbırakanın sağlığında yasal mirasçısına miras payına mahsuben yaptığı karşılıksız
kazandırmaların mevcutsa aynen, değilse değerinin miras ortaklığına geri verilmesi ya da miras payına mahsup
edilmesidir. Mirasbırakandan denkleştirmeye tâbi kazandırma almış olan bir yasal mirasçı, diğer yasal mirasçılara
karşı bu kazandırmayı iade ile yükümlüdür. Böylece, mirasbırakandan sağlar arası karşılıksız kazandırma almış
olan mirasçı ile kazandırma almamış olan mirasçılar arasında eşitliği ve hakkaniyeti tesis etmek amaçlanmıştır.Bu
çalışmada, uygulamada sıklıkla karşılaşılan, miras hukukunun en karmaşık ve hayli kapsamlı konularından biri
olan mirasta denkleştirme kurumu dava boyutu ve tarafları açısından ele alınacaktır.
Amaç: Bu çalışmanın amacı mirasta denkleştirmeyi kimlerin talep edebileceğini, bu talebin kimlere karşı ileri
sürülebileceğini ve bu sebeple açılacak davanın özelliklerini incelemektir.
Metodoloji: Araştırma yazılı ve veri tabanlı kaynakların taranması ile hazırlanmıştır.
Bulgular: Miras hukukunda kural olarak sağlararası işlemler bu alanın incelemesi dışındadır. Denkleştirme
kurumu ise bu kuralın istisnalarından biri olarak dikkat çekmektedir. Mirasta denkleştirme yasal mirasçılığı
korumayı amaçlayan, onlar arasında eşitliğin tesisine hizmet eden, hatta yasal mirasçılığı tamamlayıcı nitelikte bir
kurumdur. Anılan yönleri sebebiyle denkleştirme talebiyle açılacak davanın özellikleri de hususi olarak ele
alınmalıdır.
Özgünlük: Çalışmanın özgün tarafı, Miras Hukukunda denkleştirme talebiyle açılacak davanın tarafları, ispat
yükü, davada denkleştirmeye tabi kazandırmanın değerinin tespiti ve iadesi, zamanaşımı ile görev ve yetki
bakımından uygulamaya ve öğretideki farklı görüşlere yer verilmesidir. Inheritance equalization is the return of the value to the inheritance partnership or deduction of the inheritance
share, if there are any gratuitous gains made by the inheritor to his legal heir while he is alive.
A legal heir, who has received a gain subject to equalization from the inheritor, is obliged to return this gain to
other legal heirs. Thus, it is aimed to establish equality and fairness between the heirs who have received gratuitous
gain from the inheritor and the heirs who have not received any gain.
In this study, the institution of equalization in inheritance, which is one of the most complex and comprehensive
issues of inheritance law, which is frequently encountered in practice, will be discussed in terms of case size and
concerned parties.
Purpose: The purpose of this study is to examine who can claim equalization in inheritance, against whom this
demand can be brought forward, and to examine the characteristics of the lawsuit to be filed for this reason.
Method: The research was prepared by scanning written and data-based sources.
Findings: As a rule in inheritance law, interpersonal transactions are out of the scope of this field. The equalization
institution draws attention as one of the exceptions to this rule. Equalization in inheritance is an institution that
aims to protect legal inheritance, serves to establish equality among them, and even complements legal inheritance.
Due to the aforementioned aspects, the characteristics of the lawsuit to be filed with the demand for equalization
should also be specifically addressed.
Originality: The original side of the study is the parties to the lawsuit to be filed with the demand for equalization
in the Law of Inheritance, the burden of proof, the determination and return of the value of the gain subject to
equalization in the case, the statute of limitations, and different views in practice and doctrine in terms of duty and
authority.