Öğretmen adaylarının özel gereksinimli öğrencilerine yönelik tutumlarının tespit edilmesi

Abstract

Öğretmen adaylarının özel gereksinimli öğrencilere etkili bir şekilde öğretim yöntem ve müdahalelerini sunmak ve onları desteklemeleri için gerekli olan bilgi, beceri ve olumlu tutumlarla donatılmaları gerekmektedir. Araştırmalar, öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere yönelik tutumlarının verecekleri eğitimin niteliği etkileyebileceğini göstermektedir. Bu bağlamda öğretmen ve öğretmen adaylarının özel gereksinimli öğrencilere yönelik tutumlarının belirlenmesi önemli görülmektedir. Bu düşünceden hareketle araştırmanın amacı öğretmen adaylarının özel gereksinimli öğrencilerin eğitimlerine yönelik tutumlarının tespit edilmesidir. Bu amaçla araştırma, tarama modeli kullanılarak kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemiyle seçilen öğretmen adaylarıyla gerçekleştirilmiştir. Üç devlet üniversitesinin eğitim fakültelerinin 10 farklı programının 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılmak isteyen 422 öğretmen adayıyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Kösterelioğlu (2013) tarafından geliştirilen “Engelli Bireylerin Eğitilmesine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 21 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz edilen veriler cinsiyet, yaş ve öğrenim görülen program değişkenlerine göre incelenerek yorumlanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre kadın öğretmen adaylarının tutumlarının daha olumlu olduğu, 26 yaş üzerinde olan katılımcıların tutum puanlarının 18-21 ve 22-25 yaş aralığındaki katılımcıların tutum puanlarından daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Son olarak beklenildiği gibi Özel Eğitim Bölümü’nde öğrenim gören öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylerin eğitimine yönelik tutum puanlarının diğer programlarda öğrenim gören öğretmen adaylarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonunda ulaşılan bulgular literatür ile ilişkilendirilerek tartışılmıştır. Son olarak uygulama ve araştırmaya yönelik önerilere yer verilmiştir.

Pre-service teachers need to be equipped with the knowledge, skills, and positive attitudes necessary to effectively present teaching methods and interventions to and support students with special needs. Research shows that teachers' attitudes toward students with special needs can affect the quality of the education they provide. In this context, it is important to determine the attitudes of teachers and prospective teachers toward students with special needs. Based on this idea, the aim of this study is to determine the attitudes of preservice teachers towards the education of students with special needs. For this purpose, the research was conducted with pre-service teachers selected by using the convenience sampling survey model. It was conducted with 422 pre-service teachers who were studying in the 3rd and 4th grades of 10 different programs of education faculties of three state universities and who voluntarily wanted to participate in the research. The "Attitude Scale Towards the Education of Individuals with Disabilities" developed by Kösterelioğlu (2013) was used to collect the data. The data obtained were analyzed using SPSS 21 package program. The analyzed data were examined and interpreted according to gender, age and different fields of teaching. According to the results of the study, it was determined that the attitudes of female pre-service teachers were more positive, and the attitude scores of the participants aged 26 and over were higher than the attitude scores of the participants aged 18-21 and 22-25. Finally, as expected, it was determined that the attitude scores of pre-service teachers studying in the Department of Special Education were higher than those of pre-service teachers studying in other programs. The findings reached at the end of the research were discussed in relation to the literature. Finally, recommendations for practice and research are given.