Gıda sektöründeki firmalarda kurumlar vergisi ve duran varlık değişiminin karlılık üzerindeki uzun dönem etkileri: BİST örneği

Abstract

İşletmelerin, sürekliliğini sağlamak amacıyla yapmış olduğu faaliyetler, ülke ekonomisi ve işletmeler açısından büyük önem arz etmektedir. İşletmeler ekonomik olarak büyümeyi sağlamak, piyasa değerini ve karlılığını arttırmak gibi planlarını gerçekleştirmek amacıyla çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadırlar. İşletmelerin bu faaliyetleri arasında duran varlık yatırımları önemli bir yer tutmaktadır. Duran varlık yatırımlarının işletmelerin gelecekteki nakit akışlarına önemli etkisi olduğu açıktır. Bu amaçla yöneticilerin yatırım kararları arasında öncelikli olarak duran varlık yatırımları gelmektedir. Çalışmanın amacı uzun vadeli duran varlık yatırımları, vergi oranlarındaki değişiklikler ve vergi tutarlarının net kar üzerinde uzun dönemdeki etkisini ortaya koymaktır. Çalışmada Borsa İstanbul’da Gıda, İçecek, Tütün sektöründe faaliyet gösteren on adet firmanın on yıllık mali tablolarından elde edilen veriler panel veri analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, işletmelerin net karlılığı ile duran varlık yatırımları ve vergi tutarları arasında uzun dönemde bir ilişki olmadığı, fakat net karlılık ile vergi oranları arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ortalama Grup Dinamik En Küçük Kareler Tahmincisi testi sonuçlarına göre, duran varlık yatırımlarında meydana gelen artışların net karı olumlu yönde etkilediği, vergi tutarı ve vergi oranlarındaki artışın net karı olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Nedensellik testine göre ise, duran varlık yatırımları, vergi tutarları ve vergi oranlarının net karı etkilediği ortaya konulmuştur.

Activities carried out in order to ensure the continuity of enterprises, are of great importance in terms of the country’s economy and enterprises. Enterprises are engaged in various activities in order to realize their plans, such as ensuring economic growth, increasing market value and profitability. Among these activities of enterprises occupy a significant place in non-current asset investments. It is clear that non-current assets investments have a significant impact on the future cash flow of enterprises. For this purpose, among the investment decisions of managers for this purpose are primarily non-current asset investments. The aim of the study reveals the long-term non-current asset investment, changes in tax rates and long term effect on tax amounts on net profit. In the study, the data obtained from the ten-year financial statements of ten companies operating in the Food, Beverage and Tobacco sector in Borsa Istanbul were analyzed by panel data analysis. According to the results of the research, it was established that there is no long-term relationship between the net profitability of enterprises and non-current assets investments and tax amounts, but there is a long-term relationship between net profitability and tax rates. According to the results of the Average Group Dynamic Least Squares Estimator test, it has been determined that the increases in non-current assets investments have a positive effect on net profit, while the increase in tax amount and tax rates have a negative effect on net profit. According to the causality test, it has been revealed that non-current assets investments, tax amounts and tax rates affect net profit.