Suat Derviş’in “Fosforlu Cevriye” adlı eserinin Gürcüce çevirisinin erek odaklı çeviri kuramı ışığında çeviri stratejileri ve işlemleri açısından incelenmesi

Abstract

Gürcü edebiyat dizgesinden, Türk edebiyat dizgesine yaptığı çevirilerle tanınan Nodar Canaşia çeviri tarihinde önemli bir yere sahiptir. Gürcü dilinden yapmış olduğu çevirilerle Türk kültür ve edebiyat dizgesine büyük katkılar sunan Canaşia, Türk kültür değerleriyle, Gürcü kültürünün değerlerini harmanlayarak ele almıştır. Çalışmanın kuramsal çerçevesini Fosforlu Cevriye adlı eser ve Nodar Canaşia tarafından “ფოსფორიანი ჯევრიე” (Posporiani Cevriye/Fosforlu Cevriye) adlı çevirisi oluşturmaktadır. Bu bağlamda ünlü Türk gazeteci ve yazar Suat Derviş’in 1968 yılında kaleme aldığı “Fosforlu Cevriye” adlı Türkçe özgün roman ile Gürcü dil bilimci, ve Türkolog Nodar Canaşia tarafından Gürcüceye aktarılan eser ele alınarak Toury’nin Erek Odaklı Çeviri Yaklaşımı ışığında eser kuramı bakımından incelenecektir. Bu bağlamda, çalışmamızda çeviri stratejileri açısından yapılan incelemelerde Mona Baker’a ait çeviri stratejilerinden faydalanılmıştır. Aynı zamanda Toury’in ileri sürdüğü süreç öncesi çeviri normları, çeviri süreci normları gibi incelemelere de yer verilmiştir. Kaynak metnin erek metne aktarılmasında çevirmenin uyguladığı yöntemleri etkili yöntemleri, dilbilgisi, sözdizimi ve biçemini incelemek hedeflenmiştir. Bundan dolayı kaynak metinden seçilen ifadeler ve onların Türkçe çevirisi karşılıklı tahlil edilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, Canaşia’ya ait çeviri eserde kaynak metne yakın ve uygun çeviri tercihlerinde bulunulduğu ve yazıldığı dönemin tarihsel ve kültürel bağlamının da etkisiyle açımlama ve açıklama stratejisine başvurulduğu, çeviri tercihlerinde yer yer farklılıkların yer aldığı bilgisine ulaşılmıştır.