Ak Parti'nin Avrupa Birliği üyeliğine bakış açısının 2002 ve 2023 seçim beyannamelerinin söylem analizi ile karşılaştırılarak incelenmesi

Abstract

AK Parti iktidarı ile birlikte Türkiye’nin Avrupa Birliği politikasında ciddi bir yön değişikliğinin olup olmadığına dair bir tartışma gerek akademik çevrelerde gerekse de medyada gündeme gelmektedir. İlk iktidar dönemlerinde Parti’nin söylemlerindeki Avrupa Birliği üyeliğine yönelik güçlü vurgu ve Avrupa Birliği’ne yönelik uygulanan politika geleneksel politikaların dışına çıkılmayacağı izlenimi verse de sonraki dönemlerde bu durumun değiştiğine dair eleştiri sıklıkla yapılmıştır. İktidar partisinin Avrupa Birliği üyeliğine bakışını değerlendirmenin en uygun yollarından biri partinin söyleminin analiz edilmesidir. Bir kaynağın belirli bir konuda ortaya koyduğu görüş ve bu görüşün ortaya konulma tarzını ifade eden bir terim olarak “söylem”, kaynağın sadece açıkça söyledikleri ile değil, ima ettikleri ve hatta “söylemedikleri” ile verdiği mesajları içerdiği için söylem analizinin kaynağın asıl düşüncesini ortaya koyduğu söylenebilir. AK Parti’nin Avrupa Birliği’ne yönelik politikasında bir değişikliğin olup olmadığına dair bazı akademik çalışmalar olsa da bu değişikliği seçim beyannameleri ve bu beyannamelerdeki söylem üzerinden değerlendiren bir çalışma tespit edilememiştir. Bu çalışma, Avrupa Birliği’ne yönelik politik anlayıştaki değişimi AK Parti’nin girdiği ilk ve son seçim beyannamelerindeki söylem üzerinden ele alan ilk çalışmadır. 2002 Seçim Beyannamesi ile 2023 Seçim Beyannamesi’nin söylem analizi yöntemi ile karşılaştırılması sonucunda elde edilen bulgulara dayanılarak AK Parti’nin Avrupa Birliği’ne yönelik ilgisinin azaldığı sonucuna varılmıştır.