Resim çalışmalarında yaratıcılığın değerlendirilmesine yönelik bir analitik rubrik çalışması

Abstract

Araştırmada, yükseköğretim düzeyinde okuyan sanat öğrencilerinin sanatsal yaratım süreçleri sonunda ortaya çıkardıkları iki boyutlu resim çalışmalarının ve çeşitli düzeylerde düzenlenen resim yarışmaları ya da seçmelerinde eserlerin yaratıcılık boyutunda değerlendirilmesinde kullanılabilecek “Yaratıcı Resim Rubriği” nin (analitik dereceli puanlama anahtarı) geliştirilmesi ve geçerlilik güvenirlilik çalışmalarının yapılması amaçlanmıştır. Bu araştırmanın, görsel sanat türü resim çalışmalarının yaratıcılık açısından değerlendirmeye yönelik uygulamalara katkıda bulunacağı ve alan çalışmalarına yön vereceği umulmaktadır. Araştırma için görsel sanatlar alanında ürün değerlendirmeye yönelik hazırlanan ölçme araçları doküman inceleme yöntemine göre karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve sunulmuştur. Araştırmacı tarafından özel olarak geliştirilen, yaratıcı resim rubriğinin güvenirliliğine yönelik yürütülen uygulamadan elde edilen verilerin SPPS 18 programında analizleri yapılmıştır. Rubriğin geçerlilik çalışması için yapılan ilk uygulama sonunda öğrencilerle odak grup görüşmesi yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen nitel veriler yapılan içerik analizi sonucunda rubrikle ilgili öğrenci görüşleri şeklinde sunulmuştur. Çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında bir devlet üniversitesinin, eğitim fakültesi güzel sanatlar eğitimi bölümünün resim-iş öğretmenliği programının son sınıfında okuyan 12 ve üçüncü sınıfında okuyan 10 öğrencisi oluşturmaktadır. Sonuç olarak bu araştırmada geliştirilen yaratıcı resim rubriği, yükseköğretimde sanat eğitimi alan öğrencilerinin okul içi resim çalışmalarının özellikle yaratıcılık anlamında ölçme ve değerlendirilmelerinde kullanılabilinir bir rubriktir.

The present research aims to develop “Creative Painting Rubric (analytical graded scoring key)” to assess the creativity dimension of two-dimensional paintings the higher education art students produce in the end of artistic creation process and of the pieces in painting contests and auditions at various levels, and to check its validity and reliability. It is expected from the research to contribute to the practices related to the assessment of creativity for paintings among visual art products, and to lead the field studies. The measuring tools prepared for product assessment in visual arts were examined and presented comparatively according to document analysis method. The data obtained from the reliability check of creative painting rubric developed specially by the researcher was analyzed by SPSS18 Program. The focus group interview was done with the students after the first validity check of rubric. The qualitative data derived from the interviews were presented as the students’ opinion about rubric after the content analysis was done. The study group is comprised of 12 final year and 10 third-year students from the Art Teaching Program in the Department of Fine Arts Education within the Faculty of Education from a state university in the academic year of 2016-2017. In conclusion, the creative painting rubric developed within the present study can be used to assess and evaluate the in-class paintings of higher education art students, especially in terms of creativity.