Camellia sinensis var. sinensis (L.) Kuntze (Theaceae)'de yükseklik gradiyenti boyunca makroelement değişimi ve rezorbsiyonu

Abstract

Bu çalışmada; Doğu Karadeniz Bölgesi?nde yoğun bir şekilde tarımı yapılan ve ülke için ekonomik öneme sahip Camelia sinensis var. sinensis?in fosfor (P), azot (N), karbon (C) ve kükürt (S) element düzeyleri ve besin içerikleri, spesifik yaprak alanı (SLA) ve yaprak ağırlığının yaprak alanına (LMA) oranının değişimi ve N ve P rezorbsiyonu araştırılmıştır. Araştırma Rize sınırları içerisinde yer alan ve Camelia sinensis var. sinensis?in yayılış gösterdiği 0 m?den başlayarak 933 m?ye kadar farklı yüksekliğe sahip altı farklı lokalitede yürütülmüştür. Seçilen lokalitelerden; Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında düzenli olarak genç ve yaşlı olmak üzere iki farklı yaprak örneği alınmıştır. Ayrıca lokalitelerden 20 cm derinlikten toprak örnekleri de alınmıştır. Toprak örneklerinde pH, N, P, K ve organik madde analizleri yapılmıştır. Çalışmamızda ele alınan türün genç yapraklarında N ve C elementlerinin konsantrasyonlarında önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Ayrıca yaşlı yapraklarda yüksekliğin P ve N elementleri açısından önemli olduğu belirlenmiştir. Yükseklik arttıkça bu elementlerin konsantrasyonlarıda da artış gözlenmiştir. Lokaliteler arasında N (g/dm2) ve P (g/dm2) içerik değerleri önemli farklılıklar göstermiştir (N için p<0.01 ve P için p<0.05). Yine aylar arasında da N (g/dm2) ve P (g/dm2) içerik değerleri bakımından p<0.01 seviyesinde önemli farklılıklar tespit edilmiştir. N rezorbsiyon kullanım verimliliği sadece 806 m?deki lokalitede belirtilen sınırların (%25,7-%75,1 arasında) altındadır. P rezorbsiyon kullanım verimliliği ise sadece 933 m?deki lokalitede belirlenen sınırların (%43-%51 arasında) altında değerler elde edilmiştir. N kullanım yeterliliği yüksekliğe bağlı olarak arttığı halde P kullanım yeterliliği ise yüksekliğe bağlı olarak azalma gösterdiği belirlenmiştir. N kullanım yeterliliğinin ise lokaliteler arasında farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. En yüksek SLA değerine Mayıs ayında ve en yüksek LMA değerine ise Nisan ayında ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Camelia sinensis var. sinensis, Besin içeriği, Rezorbsiyon, Rize. In this study, nutritional contents and levels of elements of phosphous (P), nitrogen (N), carbon (C) and sulphur (S), changes of leaf area (SLA) and leaf weight / leaf area (LMA) and N and P resorption were researched in Camelia sinensis var. sinensis (tea) that is widely grown and that has an economic importance for the country. The study examines Camelia sinensis var. sinensis (tea) in the boundaries of Rize province. Six locations in which simensis spreads were chosen at different heights starting from 0 m to 933 m. From these chosen locations, leaf samples both green and gray were taken regularly in April, May, June, July, August, September and October. Additionally, soil samples of 20 cm were provided from these areas. ph, N, P, K and organic matter analyses were done on these soil samples. While significant differences were determined in green leaves of the species that were taken in hand in terms of the concentration of elements C and N, in gray leaves height gained importance in terms of elements P and N. As the height increases, concentrations of these elements increase. Content amount of N (g/dm2) and P (g/dm2) presented important differences (for N, p<0.01 and for P, p<0.05). Furthermore, significant differences at P<0.01 level were determined among months in terms of content amount of N (g/dm2) and P (g/dm2). N resorption proficiency was below stated boundaries (%25,7-%75,1) only at locations of 806 m. P resorption proficiency was obtained below stated boundaries (%43-%51) only at locations of 933 m. Although N resorption efficiency increases in relation with height, P resorption efficiency showed a decrease depending on height. Sufficient N usage presented differences among locations. The highest SLA amount was observed in May and the highest LMA amount was observed in April. Key Words: Camelia sinensis var. sinensis, Nutrient content, Resorption, Rize