Antikçağda Pontos Bölgesi'nin tarihsel coğrafyası

Abstract

Öz: Antikçağda büyük bir öneme sahip olan Karadeniz (Pontos) Bölgesi, Halys Nehri’nin doğusunda, Apsarros Nehri’nin batısında, Galatia ve Kappadokia bölgeleri- nin kuzeyinde yer almaktaydı. Bölgedeki dağlar -doğu batı istikametinde- kıyıya paralel uzanmaktaydı ve sarp bir karakteristiğe sahipti. Çeşitli maden cevherlerini içinde barındıran bu dağlar sık ormanlarla kaplıydı. Bölge arazileriyse akarsular tarafından oluşturulan de- rin vadilerle bölünmekteydi. Akarsuların oluşturmuş oldukları verimli ovalar, bölgede tarım ve hayvancılık yapılmasını sağlamaktaydı. Yörede yetişen bitkiler ve doğal mahsuller antik dünyanın aranan ürünleriydi. Balıkçılığa elverişli olan kıyı bölgelerinde Hellenler tarafından kurulan koloni kentleri bulunmaktaydı. Genellikle limanları olan kıyı yerleşimleri ticari açıdan büyük bir öneme sahipti. İç kesimlerde ise ticari yol güzergâhları üzerine kurulmuş olan küçük yerleşimler ve tapınak kentleri yer almaktaydı. Bölgede ikamet eden çeşitli otokton halklar birbirleriyle mücadele halindeydiler. Esas itibariyle Karadeniz Bölgesi’nin ta- rihi coğrafyasını konu alan bu çalışmada, önce pontos (??????) kelimesinin kökeni ve anlamı analiz edilmiş- tir. Coğrafi sınırları belirtildikten sonra bölgenin, dağ- ları ve akarsuları, flora ve faunası, kentleri, dini yerle- şimleri ve otokton halkları antik kaynaklar, arkeolojik materyaller, nümismatik buluntular ve epigrafik belge- ler ışığında ele alınmıştır.