Osmanlı’da kısa ömürlü bir hayır kurumu: Dulhane

Abstract

XIX. yüzyıl Osmanlı devleti için askerî, siyasî, ekonomik ve sosyal açıdan önemli gelişmelerin olduğu bir dönemi ifade eder. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Balkanlar'dan ve Kırım'dan gerçekleşmeye başlayan kitlesel göçler bu gelişmelerin en önemlilerinden birisidir. Şehirlere akın eden göçmenler önemli sorunlara yol açmış, devlet bu durum karşısında birtakım tedbirler almak zorunda kalmıştır. Ancak, göçlerin özellikle 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşının ardından daha da artarak devam etmesi sorunları içinden çıkılmaz hale getirmiştir. Her ne kadar Osmanlı devleti, gerekli tedbirleri alarak göçmenlerin önemli bir kısmını imparatorluğun çeşitli vilayetlerine yerleştirmişse de, savaşı takip eden yıllarda yine de İstanbul'da büyük sosyal sorunlar ortaya çıkmıştır. İşte bu sorunları çözmek üzere İstanbul'da yeni sosyal yardım kurumları açılmıştır. Bu kurumların en önemlilerinden birisi de Dulhane'dir. Göçmenlere hizmet sunmak üzere Kırmızı Kışla'da faaliyete başlayan kurum, Darülaceze'nin açılmasından bir süre sonra kapatılmıştır. Bu çalışma, ayakta kaldığı kısa sürede önemli hizmetler yerine getiren Dulhane'nin açılmasını, kuruma tahsis edilen gelirleri, sunulan hizmetleri ve bu hizmetlerin değerlendirilmesini amaçlamaktadır

The 19th century was a period in which there were many significant military, political, economic and social developments in the Ottoman Empire. The mass migrations from the Balkans and Crimea in the second half of the 19th century were among the most important developments of that period. Immigrants who flocked to the cities caused significant problems and therefore the empire had to take some measures against this situation. However, migrations that increasingly continued especially after the Russo-Turkish War made the problems worse. Although the Ottoman Empire took the necessary measures and enabled most immigrants to settle in various provinces of the empire, in the years following the war, there were still great social problems in Istanbul. In order to solve these problems, new social institutions were established in Istanbul. One of the most important institutions was Dulhane. The institution that started to provide services to immigrants in “Kırmızı Kışla” was closed after “Darülaceze” was established. The present study aims to explain and evaluate the opening of Dulhane, the incomes allocated to the institution, and the services provided