Türkiye’de kentleşme ve ekonomik bileşenlerinin toplum sağlığı üzerindeki etkileri: 2014-2018 panel veri analizi
Citation
Şit, M., Yıldırım, K. & Karadağ, H. (2022). Türkiye’de kentleşme ve ekonomik bileşenlerinin toplum sağlığı üzerindeki etkileri: 2014-2018 panel veri analizi. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 6(2), 317-337. https://doi.org/10.29216/ueip.1131717Abstract
Covid-19 Pandemi süreci sonrasında ekonomi ve kentleşme alanındaki akademik
çalışmaların odak noktasını toplum sağlığı üzerinde etkili olan iktisadi ve sosyopolitik
bileşenler ve bu konuda karşılaşılan temel açmazlar oluşturmaktadır. Toplum sağlık
harcamaları üzerinde doğrudan ya da dolaylı olarak kentsel dinamikler, ekonomik kalkınma
girişimler ve ekolojik kısıtlar belirleyici olmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı
kentleşme ve çevresel unsurlar ile ilişkili olarak iktisadi ve sosyopolitik parametrelerin toplum
sağlık harcamaları arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Bu amaçla çalışmada Türkiye’deki
2014 ile 2018 yılları arasında 30 büyükşehir için toplum sağlığı harcamaları üzerindeki etkisi
olan unsurları belirlemek için Panel EGLS modeli kullanılmıştır. Çalışma sonucunda plansız
kentleşmenin sebep olduğu nüfus yoğunluğu, hava kirliliği, hijyen koşullarının yetersizliği,
atıklar, kişi başına düşen yeşil alan miktarının yetersiz olması gibi bileşenlerin toplum
sağlığını koruma ve geliştirme maliyetlerini arttırdığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde enerji
kullanımının artması, yüksek eğitim seviyesi ve yaşlı nüfus oranı gibi parametrelerin toplum
sağlık hizmetlerine olan talebi artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. After the Covid-19 Pandemic process, the focus of academic research in economics and
urbanization consist of economic and sociopolitical components that affect public health and
fundamental challenge encountered on that issue. Urban dynamics, economic development
initiatives, and ecological constraints are directly or indirectly determinative on public health
expenditures. In this context, the main purpose of the study is to analyze the explanatory
relationship between public health expenditures and economic and sociopolitical parameters
regarding urbanization and environmental factors. For this purpose, the Panel EGLS model
was used to determine the factors that have an impact on public health expenditures for 30
metropolitan cities in Turkey between 2014 and 2018. As a result of the study, it is concluded
that the costs of protecting and enhancing public health increased due to excessive population
density, air pollution, insufficient hygiene conditions, wastes, and limited urban green space
per person caused by rapid and unplanned urbanization in Turkey. Likewise, it is found that
socio-demographic parameters such as rise in energy consumption, high education level, and
elder population rate, increased demand for public health services.