Hiyerarşik iktidar ilişkileri ve toplumsal cinsiyet: uluslararası ilişkiler disiplininde hegemonik ikilikler ve eril aklın eleştirisi

Abstract

Bu çalışma, Joan W. Scott’ın iktidar ilişkilerini merkeze alan toplumsal cinsiyet yaklaşımından hareketle, Uluslararası İlişkiler (Uİ) disiplinindeki hegemonik ikili karşıtlıkların ve hiyerarşik iktidar ilişkilerinin cinsiyetçi ve eril dil vasıtasıyla inşa edildiğini ve meşrulaştırıldığını öne sürmektedir. Maskülen/feminen ikiliği üzerine inşa edilen bu dil erkeği güç, koruma, bağımsızlık, rekabet, saldırganlık gibi kavramlarla ilişkilendirmekte; bunun Kartezyen ikiliği olarak görülen kadını ise zayıf, kırılgan, duygusal, pasif gibi kavramlarla imlemektedir. Bu ikiliklere dayalı stereotipik toplumsal cinsiyet ilişkileri, Uİ disiplininde, realist kuramın hayatta kalma, kendine yardım, özerklik gibi temel varsayımlarının hegemonik erkeklikle ilişkilendirilen güç, bağımsızlık, cesaret gibi maskülen kavramlarla doğrudan bağ kurulmasıyla açığa çıkmaktadır. Bundan dolayı, çalışma Uİ disiplinindeki ben/öteki, dost/düşman, iç/dış, düzen/anarşi ve merkez/çevre gibi hegemonik ikili karşıtlıkları sorgulamaktadır.

From the Joan W. Scott’s conceptualisation of gender that centres power relations, this study suggests that hegemonic dual oppositions and hierarchical power relations of international relations (IR) are built and legitimated by sexist and masculine language. Such that language built on female/male duality associates male with masculine concepts such as power, protection, independence, competition, aggression and characterises female as a cartesian dichotomy of male by weak, fragile, emotional, and passive. Stereotypical gender relations based on these dualities are revealed in IR by the fundamental assumptions of realist theory such as survival, selfhelp and autonomy are directly linked to masculine concepts such as power, independence and courage associated with hegemonic masculinity. Hence, the study deals with the hegemonic dualities in IR that are sef/other, friend/enemy, internal/external, order/anarchy, and centre/periphery.