تداخل الشفاهي والكتابي في الرواية التاريخية “رواية من التاريخ السري لنعمان عبد الحافظ لمحمد مستجاب نموذجًًا

Abstract

Roman ve tarih arasındaki ilişki çok yakındır. Her ikisi de hafıza unsuru gibi sabit ortak noktalara dayanıyor. Olayları ve karakterleri anlatırken temel bir unsur olarak anlatıma dayanıyor. Birçok yazar, tarihî romanın (hem biçimsel hem konu olarak) içine, geçmişin olaylarını ve karakterlerini katarak, bunları kendi romanlarına konu yapmışlardır. Alî Ahmed Bâkesîr, Corcî Zeydan, Alî el-Cârim ve diğer birçok yazar, diğer roman türlerine nazaran tarihî romana yönelmişlerdir. Bu tercihlerini; eğitim ve aydınlatma, Arap ve İslam medeniyetinin büyüklüğünü vurgulama, tarihî sembolleri örnek alma çağrısı gibi birçok sebepten dolayı yapmışlardır. Bu hedeflerin önemini vurgularken, son dönemde romanda tarihin varlığı sadece geçmişi hatırlamak değil, aynı zamanda gerçeği ve günümüz olaylarını maske olarak kullanmak olarak ortaya çıktı. Bu durum, Cemal el-Gitani’nin eserlerinde (Zeyni Bereket) ve Muhammed Cibril’in (min evrâkı Ebû et-Tayyib el-Mütenebbî) eserlerinde görüldü. Muhammed Müstecâb, yazılarında tarih ile hayal gücü arasında denge kurmaya çalıştı. Roman ve tarih arasındaki bu etkileşim üzerine, bu çalışma, Muhammed Müstecâb’ın “Numan Abdülhâfız’in Gizli Tarihi” adlı edebi bir metni üzerinden uygulanan etkileşimleri keşfetmeye çalışmakta ve yazarın eserde, sözlü ve yazılı anlatımı birleştirme, hayal gücü ve tarih tekniklerini nasıl kullandığını vurgulamaktadır. Ayrıca, yazar, halk dilinin özelliklerine ve dilbilgisine dayanan bir dil kullanımını tercih etmiş ve bunu bilimsel dil ve kurallarla karşılaştırmıştır