Çay [(camellia sinensis (l.) o. Kuntze] Odun çeliklerinin köklenmesi üzerine farklı IBA (indol-3-bütirik asit) dozlarının ve yaprak varlığının etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı; çay bitkisinin vejetatif çoğaltma yöntemlerinden biri olan odun çelikleriyle çoğaltılması kapsamında, dinlenme döneminde yıllık sürgünlerden alınan odun çeliklerine 3 farklı Indole-3-Butyric Acid hormon dozlarının ve 2 farklı yaprak varlığının köklenme üzerine etkilerini araştırmaktır. Odun çelikleri diğer çelik tiplerine göre dinlenme dönemi boyunca daha geniş bir periyotta temin edilebilme imkânına sahiptir. Bu amaçla Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan çay bahçelerinden alınan odun çelikleri kullanılmıştır. Odun çeliklerine kontrol ve Indole-3-Butyric Acid’in üç farklı dozu (3000, 4000, 5000 ppm) uygulanmış ve ayrıca yarım yapraklı ve tam yapraklı iki farklı odun çeliği olacak şekilde uygulama yapılmıştır. Çalışma alt ısıtmasız perlit ortamlı beton yastıkların bulunduğu polycarbon serada yürütülmüştür. Çalışma tesadüf parsellerinde deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak planlanmıştır. Odun çeliklerinde en iyi sonuç, tam yapraklı odun çeliklerinin 3000 ppm dozunda Indole-3-Butyric Acid hormon uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek köklenme oranı tam ve yarım yapraklı çeliklerde 3000 ppm Indole-3-Butyric Acid uygulamasında sırasıyla %70 ve %66.6; en düşük ise yarım yaprak 5000 ppm Indole-3-Butyric Acid uygulamasında %48.3 olarak bulunmuştur. Tüm sonuçlar dikkate alındığında çay odun çeliklerinin köklenme ve kök gelişimi üzerine, 3000 ppm dozunda Indole-3-Butyric Acid hormonu uygulaması yapılan tam yapraklı odun çeliklerinin en iyi sonucu verdiği ve bu uygulamanın önerilebileceği kanaatine varılmıştır.